Przyczyny depresji
Strona główna / Aktualności / Przyczyny depresji
Strona główna / Aktualności / Przyczyny depresji
Badania wskazują, że na powstanie depresji wpływ ma wiele czynników. Dzieli się je na czynniki biologiczne, psychologiczne oraz środowiskowe (związane z otoczeniem, w jakim żyje dana osoba).
O tym, że depresja ma związek z czynnikami biologicznymi może świadczyć to, że towarzyszą jej objawy fizyczne, takie jak kłopoty ze snem, zmęczenie, problemy z apetytem.
W obrębie czynników biologicznych możemy mówić o trzech grupach przyczyn:
Przesłanką do mówienia o genetycznych przyczynach depresji są wyniki badań pokazujące, że w genomie ludzkim znajduje się kilkanaście miejsc, które różnią się budową u osób z depresją w porównaniu do osób nie cierpiących na to zaburzenie. Nie ma natomiast jednego genu odpowiedzialnego za występowanie depresji. Oznacza to, że nie każda mama czy tata cierpiący na depresję będą mieli dziecko cierpiące na to zaburzenie. Z badań wynika również, że depresja jednobiegunowa jest dziedziczona rzadziej niż zaburzenie afektywne dwubiegunowe.
W medycynie dominuje hipoteza, że depresja wynika z wadliwego funkcjonowania serotoniny i noradrenaliny – dwóch neuroprzekaźników działających w mózgu. Oprócz nich ważne są również dysfunkcje w obrębie neuroprzekaźnictwa dopaminergicznego i cholinergicznego. Działanie leków przeciwdepresyjnych jest ukierunkowane na procesy związane z tymi właśnie neuronami. W takim przypadku mówi się o depresji endogennej związanej właśnie z zaburzeniami funkcji substancji neuroprzekaźnikowych. Ta grupa zaburzeń ma tendencję do występowania rodzinnego.
Innym aspektem biologicznego podłoża depresji są czynniki hormonalne, dotyczące głównie osi podwzgórze-przysadka-nadnercza. Odpowiada ona za stres. Poziom kortyzolu, czyli jednego z hormonów tejże osi (tzw. hormon stresu) jest podwyższony u wielu pacjentów leczących się z powodu depresji. Co więcej, u zwierząt doświadczających silnego stresu w okresie młodości, łatwiej uaktywnia się oś przysadka-podwzgórze-nadnercza w przyszłości, kiedy są już dorosłe. Prawdopodobnie u ludzi jest podobnie.
W obrębie czynników hormonalnych znaczenie mają jeszcze hormony tarczycy. Ok. 10% osób cierpiących na depresję, wcześniej miało podwyższony poziom hormonów tarczycy. Niedoczynności tarczycy często towarzyszą objawy depresyjne. Dlatego zawsze, gdy odczuwamy obniżony nastrój, warto zbadać sobie poziom tego hormonu we krwi.
Zmiany hormonalne mają duże znaczenie w przypadku depresji poporodowej oraz depresji związanej z menopauzą.
Depresji często towarzyszą zaburzenia snu. Najczęściej polegają one na częstszym wybudzaniu się w nocy oraz skróceniem faz snu głębokiego, co przyczynia się do zmniejszenia ilości przespanych godzin i większego zmęczenia po przebudzeniu.
Do czynników psychologicznych możemy zaliczyć tzw. czynniki temperamentalne oraz pewne cechy naszej osobowości. Zaliczamy do nich m.in. wrażliwość emocjonalną, odporność emocjonalną, tendencję do reagowania lękiem lub smutkiem oraz czas, jaki potrzebujemy na poradzenie sobie z bodźcami emocjonalnymi. W tym obszarze możemy też mówić o poczuciu własnej wartości, wierze we własne umiejętności, ale też poziomie wymagań, jakie mamy wobec siebie.
Depresja może być też skutkiem wyczerpania po przeżytym bardzo dużym stresie. W obliczu stresu najczęściej mobilizujemy wszystkie swoje możliwości, aby sobie z nim poradzić. Natomiast po takim okresie wytężonego wysiłku psychicznego i fizycznego nasze zasoby ulegają wyczerpaniu i efektem może być znaczne obniżenie nastroju.
Na występowanie depresji wpływ ma także to, jak wyglądają nasze relacje z bliskimi. Ważne jest przede wszystkim to, czy czujemy się przez nich akceptowani, czy my akceptujemy ich, czy czujemy, że możemy wyrażać swoje potrzeby. W związku z tym, że stosunkowo często osoby cierpiące na depresję mają jednocześnie zaniżone poczucie własnej wartości, to mają one tez większą skłonność do zaspokajania potrzeb innych ludzi niż własnych. W ten sposób próbują uzyskać od innych akceptację. Niestety jednocześnie ich własne pragnienia nie są zaspokojone, co może prowadzić do depresji.
W powstawaniu różnych trudności emocjonalnych mówi się o tzw. modelu podatność-stres. Oznacza on, że na pewien rodzaj podatności – biologicznej, psychologicznej czy środowiskowej – muszą nałożyć się określone czynniki stresowe, aby dane zaburzenie lub trudność wystąpiła.
Najczęściej stresorem, który poprzedza wystąpienie depresji, jest strata. Strata jest rozumiana szeroko – chodzi zarówno o stratę bliskiej, ważnej osoby, czyli jej śmierć, odejście, wyjazd; ale też może to być strata materialna, utrata zdrowia albo zwątpienie w system wartości, który do tej pory wyznawaliśmy.
Jak widać, istnieją silne powiązania między procesami psychicznymi, hormonalnymi oraz immunologicznymi (odpornościowymi) i nie jest jednoznaczne, czy objawy fizyczne są przyczyną, czy skutkiem depresji.
CENTRUM DOBRYCH MYŚLI
ul. Saska 12E/30, 30-720 Kraków, woj. małopolskie
NIP: 5532298020
REGON: 369744938
KONTO BANKOWE NEST BANK: 91 2530 0008 2062 1066 6269 0001
